Toelichting financiële positie

A. Kadernota 2025

In onderstaande tabel is een samenvatting opgenomen van de financiële mutaties vanuit de Kadernota 2025. Doordat de raad de Kadernota 2025 als uitgangspunt heeft genomen voor het opstellen van de begroting 2025 zijn de mutaties uit de Kadernota 2025 niet opnieuw in detail toegelicht. Op hoofdlijnen is toegelicht welke mutaties onderdeel uitmaken van de Kadernota 2025. Nieuwe mutaties ten opzichte van de Kadernota 2025 zijn opgenomen bij de onderdelen B t/m D.

B. Begrotingswijzigingen na Kadernota 2025

Tussen 4 juli 2024 en het moment waarop de raad de begroting 2025 behandelt (7 november 2024) zijn een aantal begrotingswijzigingen in routing naar de raad gebracht. Voor een volledig beeld van de financiële positie zijn deze begrotingswijzigingen hier meegenomen. Het betreft de navolgende wijzigingen:

Toelichting:

1. Deze begrotingswijziging betreft het voorbereidingskrediet stedenbouwkundig plan Ketelhaven Noord. De gemeenteraad is voorgesteld om de uit verkoop voortvloeiende rentelasten van € 13.650 per jaar vanaf 2025 te dekken ten laste van het begrotingssaldo tot het moment dat de grondexploitatie van Goese Schans, Ketelhaven Noord wordt vastgesteld;
2. Dit betreft budget voor een bevrijdingsconcert in verband met 80-jarige bevrijding.

Toelichting:

1. Voor energiekosten wordt net als in 2023 voorgesteld budget bij te ramen in de bestuursrapportage 2024 als gevolg van de sterk gestegen tarieven in 2023. Dit betrof met name de kosten elektriciteit (stijging c.a. 85%). De verwachting was dat dit mogelijk weer zou gaan dalen richting het oude niveau, wat aanleiding gaf dit effect vooralsnog incidenteel te verwerken. Nu in 2024 lijkt er nog geen sprake te zijn van een (sterke) daling van de prijzen. Vanwege de onzekerheid hiervan wordt voor de begroting 2025 voorgesteld dit effect voor 50% structureel te verwerken.
2. Met de komst van de mogelijkheid om rijbewijzen digitaal te kunnen verlengen hebben wij minder inkomsten. Wij zitten op dit moment op 34% digitale aanvragen. Wel heeft de paspoortpiek zijn intrede gedaan, hierdoor worden er tijdelijk meer producten afgegeven en meer leges ontvangen. Vanwege de hogere afgifte moeten we ook meer kosten afdragen aan het rijk.
3. Het budget voor onderhoud/vervanging van de putkasten voor de straatmarkt is te hoog en wordt in deze Programmabegroting bijgesteld naar het juiste niveau.
4. Het budget voor Registratie Niet Ingezeten wordt niet benut en daarom in deze Programmabegroting afgeraamd.
5. Dit betreft de verwerking van de 1e begrotingswijziging 2025 van de Veiligheidsregio Zeeland die hierna aansluit op de gemeentelijke begroting.
6. Het budget voor opbrengsten vanuit detacheringsvergoedingen vast personeel afdeling Omgeving en Economie is al jaren te hoog. De hogere opbrengsten hadden in het verleden met name een link met tijdelijk personeel, die inmiddels al uit dienst zijn. Voorgesteld wordt een realistisch bedrag op te nemen in de begroting. Hiertegenover staan wel deels hogere begrote uren buiten exploitatie, wat een voordelig effect betekent.
7. Bij de vaststelling van de belastingverordeningen 2024 zijn er nog tariefsverlagingen doorgevoerd. De rapportage van Sabewa Zeeland over het eerste halfjaar laat een nieuwe prognose van de belastingopbrengsten van het eerste halfjaar zien. Dit wordt verwerkt in de ramingen van de begroting van gemeente Goes.
8. Op basis van de halfjaar rapportage van Sabewa Zeeland wordt een prognose van de belastingopbrengsten afgegeven. Voor de OZB leidt dit tot een aanpassing van € 80.000 aan meer opbrengst. Op basis van de prognoses in het tweede halfjaar van 2024 wordt bij de vaststelling van de belastingverordening hier nader op ingegaan.
9. Op basis van afspraken uit de wet herverdeling wegbeheer beheert het waterschap de buitenwegen buiten de bebouwde kom. De doorbetalingsregeling hiervoor verloopt via de gemeente. Het doorberekende groeipercentage ligt hoger dan de index die binnen de gemeentebegroting wordt toegepast.
10. Dit betreft extra budget voor extra en ontwikkeling modules Notubiz, opleidingen en verhoging vrijwilligersvergoeding voor steunfractieleden.
11. In 2024 heeft een aanbesteding van de accountantsdiensten plaats gevonden. Het nieuwe contract is € 30.000 hoger dan het huidig structureel geraamde budget voor de accountantsdiensten. Dit heeft enerzijds te maken met een prijsstijgingen als gevolg van de inflatie en anderzijds de krapte in de arbeidsmarkt voor accountancy. Ook is het benodigde budget voor extern juridisch advies naar boven bijgesteld.

Toelichting:

1. Deze structurele personele uitbreiding is nodig om aan onze wettelijke taken en verantwoordelijkheden te kunnen voldoen. De wettelijke taken bestaan uit het geven van advies; het ontvangen en beoordelen van meldingen; doen van onderzoek of er daadwerkelijk sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling en opstellen van veiligheidsvoorwaarden en zo nodig vervolgstappen in gang zetten in de vorm van overdragen naar gemeenten/vrijwillige hulp, de Raad voor Kinderbescherming en/of aangifte doen bij politie. Voor het uitoefenen van deze taken heeft Veilig Thuis een sterke informatie-, kennis en expertisepositie nodig; kwaliteit in de dossiervorming en continuïteit in de taakuitoefening is daarin essentieel.
2. Dit betreft de budgettaire bijstelling van de gemeentelijke Programmabegroting op de Programmabegroting 2025 van de GGD.
3. De 1e begrotingswijziging 2025 van GR de Bevelanden is tijdens het opstellen van de Programmabegroting 2025 in routing gebracht aan de deelnemende gemeenten. De financiële effecten van deze begrotingswijziging zijn hier meegenomen. De GR vraagt extra middelen voor o.a. de gevolgen vanuit de CAO, formatie uitvoering Wet Inburgering en ICT. De wijzing voldoet niet aan de VZG indexatierichtlijn. De gemeenteraad neemt nog een besluit over de zienswijze van deze begrotingswijziging.
4. Ten behoeve van de handhaving van de autoluwe binnenstad worden kentekencamera’s ingezet. Hiervoor was jaarlijks voor de komende jaren € 75.000 per jaar aan beheer- en onderhoudskosten gereserveerd binnen de investeringsplanning. Nu we de camera’s niet meer in eigendom aanschaffen, maar een datadienst gaan afnemen wordt nu een jaarlijks budget van € 127.000 opgevoerd in de Programmabegroting 2025. Dit betekent een ophoging van € 52.000 t.o.v. de eerdere raming van de beheerskosten van € 75.000. Daartegenover vallen ook wat rentelasten vrij ivm het vervallen van de geplande uitbreidingsinvestering van € 650.000.
5. Het werkcafé en de vergaderservice wordt steeds meer en intensiever gebruikt waardoor er ook meer personele inzet nodig is via de flexibele schil, zowel regulier als in de avonden.
6. In de Kadernota 2025 is al extra budget opgenomen voor de kostenontwikkeling van de jeugdzorg. Met deze mutatie sluit de gemeentelijke begroting aan op de door IJZ gemaakte prognose voor de kosten van de jeugdzorg.
7. In de Kadernota 2025 is rekening gehouden met kostenontwikkeling van de wmo. Met deze mutatie sluit de gemeentelijke begroting aan op de verwachte kosten voor de wmo.
8. Bij de vaststelling van de belastingverordeningen 2024 zijn er nog tariefsverlagingen doorgevoerd. De rapportage van Sabewa Zeeland over het eerste halfjaar laat een nieuwe prognose van de belastingopbrengsten van het eerste halfjaar zien. De structurele doorwerking is hier verwerkt.
9. Dit betreft het effect op het begrotingssaldo vanuit de septembercirculaire 2024. Uw raad ontvangt een afzonderlijk raadsvoorstel over de uitwerking van de septembercirculaire.
10. In de Kadernota 2025 zijn de financiële uitgangspunten op hoofdlijnen doorgerekend. Dit betreft de inflatie op budgetten en opbrengsten. Deze inflatie wordt per kostensoort (bijvoorbeeld salaris, subsidies etc.) berekend. Hiervoor is gebruik gemaakt van cijfers uit het Centraal Economisch Plan 2024 die in februari 2024 zijn gepubliceerd. Voor de subsidies is uitgegaan van de VZG richtlijn voor 2025. De hier gepresenteerde financiële mutatie is het gevolg van de detailuitwerking van deze financiële uitgangspunten. Het grootste financiële effect is veroorzaakt door een lagere benodigde index op de lonen vanaf het jaar 2027.
11. Bij de bestuursrapportage 2024 zijn de kredieten en investeringen beoordeeld en is de activastaat geactualiseerd. Hierbij is ook gekeken naar het verwachte moment van ingebruikname voor lopende investeringen. We verwachten dat dit later is dan in eerste instantie, waardoor we hiervoor een positief effect zien op de afschrijvingen in de jaren 2025 en 2026. Naast latere uitgaven hebben we ook meer inkomende kasstromen waardoor de financieringsbehoefte lager is.
12. Op basis van de door uw raad in december 2023 vastgestelde nota kostprijstoerekening wordt een gedeelte van de loon- en overheadkosten toegerekend aan investeringen, grondexploitaties en voorzieningen. In de begroting wordt dit verwerkt op basis van een interne capaciteitsplanning. We verwachten in 2025 meer uren te besteden aan investeringen, grondexploitaties en voorzieningen. Daarnaast zorgen inflatieontwikkelingen voor een hogere toerekening. Deze samen hebben een positieve invloed op het begrotingssaldo.
13. In het sociaal domein hebben we de komende jaren diverse uitdagingen waaronder de hervormingsagenda jeugd, het vormen van sterke lokale teams en de gevraagde financiële ombuigingen. We streven niet alleen naar ombuigingen op korte termijn, maar ook naar meer integraliteit op de lange termijn. Deze transformatie vraagt om onderbouwing door middel van benchmark en data-analyse en ondersteuning op het gebied van organisatie, werkprocessen, informatievoorziening en scholing. Het college heeft hiervoor €350.000 geraamd voor 2025. Deze raming is opgesteld voor 2025, eventuele extra kosten in de toekomst sluiten we niet uit. Daarnaast willen we een laagdrempelig en sterk aanbod voor onze inwoner. Dit doen we door het organiseren van preventief aanbod. Om dit te bereiken gaan we aan de slag met een brede visie op preventie en de sociale basis. Naast het opstellen van een visie willen we ook aan de slag met kansrijke initiatieven. Om dit te bereiken hebben we eenmalige middelen nodig voor onderzoek, juridische ondersteuning (subsidies) en het ondersteunen van innovatieve initiatieven. Het college heeft hiervoor € 250.000 geraamd voor 2025. Ook hier sluiten we kosten in de toekomst niet uit.
14. Dit betreft de dekking van bovenstaande kosten uit de reserve sociaal domein.
15. We participeren over en kiezen een locatie voor een nieuw AZC. Ook bepalen we de randvoorwaarden voor de nieuw opvang locatie (onder andere aantal en looptijd). Deze middelen zijn bedoeld voor het uitvoeren van het participatietraject.